Η οικονομία μιας χώρας και η αξία του νομίσματός της εξαρτώνται σε πολύ μεγάλο βαθμό από το πόσο ασφαλής θεωρείται ότι είναι η χώρα αυτή.
Για να είναι ισχυρό ένα νόμισμα, είναι άκρως ζωτικό να υπάρχει για τη χώρα που το εκπροσωπεί η εντύπωση ότι είναι αδιαπέραστη από τους βαρβάρους που υπάρχουν στο εσωτερικό της και στο εξωτερικό της.
Η αξία του αμερικανικού δολαρίου είναι άκρως αλληλένδετη με την ικανότητα των αμυντικών δυνάμεων των ΗΠΑ.
Έχει ειπωθεί ότι η στερλίνα έχασε το κύρος της ως νόμισμα σε παγκόσμιο επίπεδο λόγω της συρρίκνωσης της βρετανικής οικονομίας. Αυτό είναι ένα μόνο μέρος της αλήθειας. Ο κύριος λόγος για την απώλεια του κύρους της στερλίνας στο παγκόσμιο νομισματικό γίγνεσθαι ήταν το γεγονός ότι οι βρετανικές ένοπλες δυνάμεις δεν μπορούσαν να έχουν την παγκόσμια εμβέλεια που μπορούσαν να έχουν εκείνες των ΗΠΑ, κι έτσι η στερλίνα προσπεράστηκε από το δολάριο.
Αν οι ΗΠΑ δεν είχαν τόσο ευρεία στρατιωτική επιρροή, το δολάριο θα είχε ήδη χάσει το παγκόσμιο νομισματικό του κύρος.
Ο πλούτος μιας χώρας σχετίζεται άμεσα με την αισθητή ασφάλειά της, τις μονάδες παραγωγής της, τους πόρους της, τη γνώση και την τεχνογνωσία των ανθρώπων της και των θεσμών της, κι όλα αυτά συνδυασμένα με τη φιλοσοφική κουλτούρα του λαού της.
Ο συνετός επενδυτής του χρηματιστηρίου θα μας πει πως η δημιουργία πλούτου δεν έχει να κάνει με τον συγχρονισμό (timing) αλλά με τον χρόνο που κάποιος επενδύει μέσα σε ένα ομαλό χρηματιστήριο. Το ίδιο ισχύει για τον πλούτο μιας χώρας. Παίρνει χρόνο, ολόκληρες γενιές, για να οικοδομηθεί. Για να αναπτυχθεί μια οικονομία, απαιτείται φροντίδα, ενδιαφέρον και τροφοδότηση για γενιές ολόκληρες, κάτω από ασφαλείς συνθήκες.
Για να αναπτυχθεί η δυτική Ευρώπη και να εξελιχθεί σ’ αυτό που σήμερα ονομάζουμε Δυτικό Κόσμο, χρειάστηκαν χίλια χρόνια αναζυμώσεων, ενόσω το Βυζάντιο κρατούσε την περιοχή αυτή ασφαλή από τις ορδές της Ανατολής.
Ρίξτε μια ματιά στις ισχυρότερες και πλουσιότερες χώρες σήμερα. Είναι πλούσιες και ισχυρές επειδή τροφοδοτούσαν τις οικονομίες τους για γενιές και γενιές, ανενόχλητες από τους βαρβάρους.
Η Ρωσία είναι μια χώρα πλούσια σε πόρους και διαθέτει ικανούς ανθρώπους· παρ’ όλ’ αυτά, είχε συντριβεί από εξωτερικές και από εσωτερικές δυνάμεις κάμποσες φορές. Το 1917 οι μπολσεβίκοι κατέλαβαν την εξουσία στο εσωτερικό της χώρας. Έκτοτε το οικονομικό της στίγμα και η φιλοσοφία των ανθρώπων της υπήρξαν ελαττωματικά, καθώς βασίστηκαν σε κάποιες ασύνετες ή άστοχες αντιλήψεις. Αντίθετα, η Ιταλία, ενώ βρίσκεται σε αναβρασμό σχεδόν καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας της, δεν κυριεύτηκε ποτέ από βαρβάρους στο εσωτερικό της ή από έξω, τουλάχιστον αυτό δεν έγινε ποτέ πλήρως. Σήμερα έχει ισχυρούς και ευρέως γνωστούς θεσμούς και μεγάλες διεθνείς εταιρείες που έχουν ιστορία αιώνων. Αν και σχετικά μικρό κράτος, έχει μεγαλύτερη οικονομία από αυτή της Ρωσίας.
Η Ελλάδα, από την άλλη πλευρά, κυριεύτηκε επανειλημμένως από βαρβάρους, στο εσωτερικό της, και από Πέρσες, Ρωμαίους, Τούρκους, Γερμανούς έξωθεν, και γι’ αυτό έχει χάσει τους θεσμούς της, και σίγουρα την αξίωση για επικράτηση της γλώσσας της ως της πιο ευρέως χρησιμοποιούμενης γλώσσας.
Οι άνθρωποι δεν φτιάχτηκαν όλοι ίσοι· οι ικανοί άνθρωποι ξέρουν ποιοι είναι και αυτό που θέλουν είναι να δημιουργήσουν μια ζωή γεμάτη από παραγωγικότητα και γαλήνη, δε θέλουν να έχουν μια ζωή μη παραγωγική, γεμάτη αναταραχές.
Όταν οι ικανοί άνθρωποι νιώθουν ότι η άμυνα της χώρας τους καταρρέει και ότι η χώρα θα καταληφθεί από βαρβάρους έσωθεν ή έξωθεν, τότε μετακινούνται σε ένα πιο ασφαλές περιβάλλον. Στέλνουν τα χρήματά τους εκεί πριν ακόμα φύγουν. Αυτό ακριβώς συνέβη στους Έλληνες και σε άλλους στην τροχιά της ιστορίας· απλώς έφυγαν από εκεί που βρίσκονταν. Στην περίπτωση των Ελλήνων του Βυζαντίου, μετακινήθηκαν προς τα δυτικά παίρνοντας μαζί τους τα χρήματα και τη γνώση τους, προς όφελος της αναγέννησης της Δύσης.
Υπάρχουν πολιτικές ομάδες που διακηρύττουν πως, όταν έρθουν εκείνες στην εξουσία, θα κατάσχουν τον πλούτο από τους πλούσιους και θα τον ανακατανείμουν με «δίκαιο» τρόπο. Όταν όμως έρχονται στην εξουσία και ψάχνουν να βρουν τους πλούσιους, βρίσκουν άδεια σπίτια και πτωχευμένες εταιρείες. Ο πλούτος έχει φύγει για αλλού. Ο έξυπνος γιος ή η έξυπνη κόρη έχουν αναχωρήσει από τη χώρα μαζί με τα χρήματα της οικογένειας για πιο εύφορα βοσκοτόπια.
Είναι πραγματικά απλό, ο αληθινός πλούτος μιας χώρας είναι τα μυαλά και η ενέργεια των ανθρώπων της, κι αυτά δεν μπορεί κανείς να τα κατάσχει. Αυτά δίνονται μόνο με ελεύθερη βούληση για κοινό όφελος.
Οι ικανοί πρέπει να αισθάνονται πως, ό,τι κι αν συμβεί, η χώρα τους είναι δεσμευμένη να προστατεύει και να διαλαλεί τα δημιουργήματά τους στους αιώνες, αλλιώς είτε θα μετακινηθούν σε άλλα μέρη είτε θα πάνε στην καφετέρια, θα φορέσουν ένα σομπρέρο και θα ρουφάνε γουλιά γουλιά τον καφέ τους για ώρες, και έτσι όλοι θα βγουν χαμένοι.
Για να αναπτυχθεί μια χώρα και να γίνει ισχυρή και πλούσια είναι πολύ σημαντικό να μην επιτρέψει να κυριευτούν οι παραγωγικές της μονάδες και οι θεσμοί της από τους κάθε λογής βαρβάρους. Έχει μεγάλη σημασία να συνεχίσουν αυτές οι παραγωγικές μονάδες και οι θεσμοί να κάνουν τη δουλειά τους ανενόχλητα για γενιές, δημιουργώντας πλούτο, διδάσκοντας και τροφοδοτώντας τους ανθρώπους της ώστε να ανέλθουν σε μεγαλύτερα ύψη ευημερίας και προόδου.
Απόσπασμα από το βιβλίο «17 νόμοι ή κανόνες για να φτιάξεις οποιαδήποτε οικονομία – Ένα οικονομικό σύνταγμα», του Δρα Αλέξανδρου Αλέμη, Προέδρου της Ανοδικής Πορείας
Μετάφραση: Άρης Κούρκουλος
Επιμέλεια: Άννα Σταυροπούλου